[:pl]
Dyrektywa MIFID II, jako nieposiadająca waloru bezpośredniego stosowania w państwach członkowskich UE, musi zostać implementowana do polskiego porządku prawnego w drodze stosownych aktów prawa krajowego. Do aktów tych należy w szczególności, będąca aktualnie w fazie uzgodnień międzyresortowych, nowelizacja ustawy o obrocie instrumentami finansowymi. Czy jednak wyjaśnia ona wszelkie, niedookreślone przez ustawodawcę unijnego, aspekty stosowania w praktyce MIFID II? Czy wręcz przeciwnie stanowi ona kanwę dla nowych wątpliwości i rozważań dotyczących wdrożenia tej dyrektywy?
PRZEBIEG PROCESU LEGISLACYJNEGO
Ostatnia wersja projektu nowelizacji ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (UOIF) została przekazana w dniu 3 listopada 2017 r. do Komisji Prawniczej. Szczegółowy przebieg procesu legislacyjnego można śledzić na stronach Rządowego Centrum Legislacji: https://legislacja.rcl.gov.pl/. W ramach przedmiotowego procesu przeprowadzono konsultacje społeczne dotyczące treści projektu, w których wzięły udział także podmioty sektora energetycznego (w tym Towarzystwo Obrotu Energią i Towarowa Giełda Energii). Do projektu zgłoszono znaczną ilość uwag, które były szczegółowo omawiane w trakcie wskazanych wyżej konsultacji. W rezultacie opublikowana została tabela – zestawienie wszystkich zgłoszonych uwag, zawierająca jednocześnie stanowisko Ministerstwa Finansów w ich przedmiocie. Niestety, pomimo uzyskania w procesie konsultacji przez ich uczestników akceptacji Ministerstwa odnośnie określonych zapisów UOIF (co znalazło potwierdzenie w tabeli – zestawieniu uwag), postanowienia te nie zostały odzwierciedlone w opublikowanym (łącznie z tabelą) projekcie UOIF. W rezultacie projekt zawiera szereg postanowień niejednoznacznych, nieprecyzyjnych a także potencjalnie sprzecznych z brzmieniem MIFID II.
NOWELIZACJA UOIF W KONTEKŚCIE UCZESTNIKÓW RYNKU ENERGII
Z punktu widzenia podmiotów sektora energetycznego kluczowe znaczenie będą miały postanowienia UOIF dotyczące zakresu zwolnień z obowiązku stosowania dyrektywy. Podmioty te będą bowiem (w większości) zainteresowane skorzystaniem z przedmiotowych zwolnień, celem uniknięcia konieczności dostosowania swojej działalności do całości reżimu wprowadzanego przez dyrektywę. Istotne znaczenie ma w tym kontekście wspominane już i szeroko komentowanie zawężenie przez MIFID II (w stosunku do dyrektywy MIFID) katalogu wyłączeń spod jej zakresu. Duża część uczestników rynku energii będzie zainteresowana skorzystaniem ze zwolnień określonych w art. 2 ust. 1 lit. b), d) oraz j) MIFID II tj. tzw. zwolnieniem wewnątrzgrupowym (lit. b), zwolnieniem dotyczącym klasycznych instrumentów finansowych (lit. d) oraz działalności dodatkowej (lit. j). O ile zwolnienie wewnątrzgrupowe nie ulega zmianie w stosunku do jego aktualnego zakresu i treści,w zwolnieniach dotyczących tzw. klasycznych instrumentów finansowych oraz działalności dodatkowej ustawodawca dokonał szeregu zmian, które nie do końca odpowiadają treści i założeniom MIFID II.
W pierwszej kolejności wskazać należy na sformułowanie obu wskazanych wyżej zwolnień w ten sposób, że mogą z nich korzystać podmioty zawierające wyłącznie transakcje na instrumentach finansowych innych niż towarowe instrumenty pochodne lub uprawnienia do emisji (tj. transakcje na tzw. klasycznych instrumentach finansowych) bądź podmioty zawierające wyłącznie transakcje na towarowych instrumentach pochodnych, uprawnieniach do emisji lub ich instrumentach pochodnych. Oznacza to de facto niemożliwość skorzystania z przedmiotowych zwolnień przez podmiot, który w ramach swojej działalności zawiera oba opisane wyżej typu transakcji. Co niemniej istotne, jest to niezgodne z treścią MIFID II (dyrektywa nie zawiera takiego zawężenia) a także wytycznymi ESMA, która wyraźnie dopuściła możliwość kumulatywnego korzystania z opisanych w MIFID II zwolnień.
W odniesieniu do zwolnienia dot. działalności dodatkowej (art. 2 ust. lit. j) MIFID II oraz art. 70 ust. 1 pkt 10 OUIF) na uwagę zasługuje dodatkowo nieprecyzyjne ujęcie kwestii związanej z działalnością w charakterze animatora rynku. W pierwszej części rzeczownego przepisu ustawodawca dopuszcza bowiem korzystanie ze zwolnienia z działalności dodatkowej przez animatorów w zakresie towarowych instrumentów pochodnych lub uprawnień do emisji CO2, wskazując jednocześnie w drugiej części tego samego postanowienia, że przedmiotowego zwolnienia nie mogą stosować podmioty działające w charakterze animatora rynku. Ta niewątpliwa sprzeczność w treści cytowanego przepisu powinna zostać niezwłocznie skorygowana przez ustawodawcę i dostosowana do brzmienia MIFID II. Dyrektywa stanowi bowiem wyraźnie, że dobrodziejstwem zwolnienia dot. działalności dodatkowej nie mogą zostać objęte podmioty, których główny przedmiot działalności polega na animacji rynku. Jeśli chodzi z kolei o szczegółowy tryb dotyczący zgłoszenia do KNF oświadczenia o zamiarze korzystania ze zwolnienia z działalności dodatkowej, jako termin graniczny dla złożenia tego oświadczenia polski ustawodawca wskazał datę 30 kwietnia. Należy jednak zauważyć, że dotrzymanie tego terminu może być w praktyce niemożliwe. Albowiem do dokonania stosownych obliczeń na potrzeby złożenia oświadczenia konieczne jest posiadanie danych o ogólnej działalności transakcyjnej na instrumentach finansowych w UE w ciągu 3 poprzednich lat obrotowych. Udostepnienie tych danych może nie nastąpić do dnia 30 kwietnia danego roku.
INNE BRAKI NOWELIZACJI UOIF
Niezależnie od opisanych wyżej ewidentnych usterek legislacyjnych UOIF, zwrócić należy dodatkowo uwagę na kwestie, których doprecyzowanie przez krajowego ustawodawcę byłoby dla uczestników rynku cenne, patrząc przez pryzmat licznych wątpliwości pojawiających się w odniesieniu do brzmienia określonych postanowień MIFID II. Do kwestii tych zaliczyć należy w szczególności doprecyzowanie pojęcia ekwiwalentności w kontekście definicji instrumentów finansowych z sekcji C7 i C10 załącznika I do MIFID II. Pozwoliłoby to na wyraźne określenie zakresu desygnatów sekcji C7 i C10 a tym samym rodzajów kontraktów/transakcji kwalifikujących się jako instrumenty finansowe w rozumieniu tych sekcji. Jako punkt wyjścia powinna posłużyć w tym kontekście treść recitalu 5 preambuły do rozporządzenia wykonawczego nr 2017/565 z dnia 25.04.2016 r., zgodnie z którą pod pojęciem kontraktu ekwiwalentnego rozumieć należ kontrakt, którego wszystkie warunki (w szczególności jakość instrumentu towarowego lub miejsce dostawy) odpowiadają kontraktom będącym przedmiotem transakcji w systemach obrotu (na rynku regulowanym/MTF/OTF). Inną kwestią jest wprowadzanie przez ustawodawcę krajowego jednoznacznych przepisów przejściowych dotyczących stosowania MIFID II. Przepisy te powinny zakładać w szczególności stosowanie pakietu MIFID II wyłącznie w odniesieniu do transakcji zawartych po dacie 3 stycznia 2018 r. Powyższy wniosek można wprawdzie pośrednio wysnuć z postanowień UOIF dotyczących stosowania przepisów dotychczasowych do postępowań wszczętych przez datą 3 stycznia 2018 r. (a także elementarnych zasad państwa prawa stanowiących zakaz nadawania przepisom, za wyjątkiem przypadków szczególnych, mocy retroaktywnej), niemniej jednak, biorąc pod uwagę wagę przedmiotowego zagadnienia, celowym byłoby jego wyraźne uregulowanie w ustawie krajowej.
[:]
[:pl]Najnowsze komentarze[:en]Newest comments[:]